Warszawa, 1878 r. Na Krakowskim Przedmieściu mieści się sklep galanteryjny "J. Mincel i S. Wokulski". Pod nieobecność pryncypała, a zarazem przyjaciela - Wokulskiego, sklep prowadzi pan Ignacy Rzecki. Pewnego dnia Wokulski wraca z zagranicy przywożąc ze sobą spory majątek, którego dorobił się na dostawach wojskowych. Postanawia rozbudować sklep i dostac sie na salony arystokracji, a motorem jego poczynań jest miłość do pięknej Izabeli Łęckiej, córki zrujnowanego arystokraty. Ale wyniosła hrabianka widzi w nim jedynie kupczyka.

Rzecki wieczorami, po zamknięciu sklepu, spisuje wydarzenia, których był świadkiem. Z lektury pamiętnika pana Ignacego poznajemy historię sklepu Mincla i losy młodego, a później dorosłego Stanisława Wokulskiego. Stary subiekt pisze o zesłaniu przyjaciela po powstaniu 1863, jego małżeństwie z wdową po właścicielu sklepu Janie Minclu i o początkach szaleńczej miłości do panny Izabeli Łęckiej.

Zaproszenie Wokulskiego przez Hrabinę bulwersuje towarzystwo. Wejście kupca do arystokratycznych salonów jest szeroko komentowane w wyższych sferach. Dopiero otwarcie nowego, eleganckiego sklepu oraz założenie spółki do handlu ze Wschodem przyczyniło się do zaakceptowania pana Stanisława przez arystokrację. Wielu możnych przystępuje do spółki, zachęconych obiecywanym wysokim procentem od wkładów. Bywalec salonów, Wokulski, zostaje przedstawiony prezesowej Zasławskiej, która wyjawia tajemnicę, że przed laty łączyła ją miłość z jego stryjem. Dla Izabeli pozostaje on jednak nadal tylko kupcem. Za pośrednictwem niejakiego Maruszewicza Wokulski odkupuje od barona Krzeszowskiego klacz, która wygrywa wyścigi. Krzeszowski obraża Izabelę, Wokulski wyzywa go na pojedynek

Aby przypodobać się pannie Izabeli, Wokulski organizuje klakę i kwiaty podczas występów włoskiego aktora Rossiego. Następnie przez podstawionych licytantów kupuje kamienicę Łęckich za 90 tyś. rubli. W ten sposób ocala posag panny Izabeli. Łęccy, którzy liczyli na 120 tyś., są mocno rozczarowani. Do Warszawy przyjeżdża z zagranicy Kazio Starski, daleki kuzyn Izabeli. Panna Łęcka uważa go za ewentualnego kandydata na męża. Przy Wokulskim rozmawia ze Starskim po angielsku. Obrażony Wokulski żegna się chłodno i sam wyjeżdża do Paryża, choć miał jechać z Łęckimi.

Wokulski wyjeżdża do Paryża. W tym czasie Rzecki jako jego pełnomocnik odwiedza kamienicę Łęckich. Zaprzyjaźnia się z panią Stawską, jej matką i córeczką i w efekcie wizyty obniża im czynsz. Poznaje także baronową Krzeszowską oraz nie płacących w ogóle czynszu studentów. Wokulski hula w Paryżu z Suzinem. W wolnych chwilach przyjmuje tłumy interesantów - jako ewentualny "sponsor". Zaciekawiają go dwie postacie: baronowej Saint-Germain zleca odszukanie zaginionego męża pani Stawskiej, a profesor Geist fascynuje go doświadczeniami z metalami, wśród których jest też metal lżejszy od powietrza. Ale serce nie sługa - kiedy otrzymuje list od hrabiny, wraca do Warszawy.

Wokulski wraca z Paryża, by na zaproszenie prezesowej spędzić lato w Zasławiu. Są tu już panna Izabela, Kazio Starski, Julian Ochocki, Fela i Ewelina Janockie, Kazia Wąsowska i baron Dalski. Widząc, że Wokulski cieszy się powszechnym szacunkiem i zainteresowaniem kobiet, panna Łęcka zmiania nieco swój stosunek do niego i po raz pierwszy pozwala mu mieć nadzieję na wspólną przyszłość. Wokulski wyjeżdża szczęśliwy.

Wokulski za wszelką cenę pragnie przypodobać się Izabeli. Postanawia nawet sprzedać sklep. Ignacy Rzecki odnotowuje w swym pamiętniku dwa wydarzenia, które poruszyły opinię publiczną, oba związane ze sprzedażą kamienicy Łęckich baronowej Krzeszowskiej. Nowa właścicielka domu wytoczyła procesy swoim dawnym lokatorom - studentom oraz pani Stawskiej. Oskarżyła ją o kradzież lalki. Odbyła się rozprawa sądowa, podczas której baronowa została ośmieszona.

Podczas koncertu skrzypcowego Molinariego panna Izabela wpada w ekstazę, potem przychylnym okiem patrzy na zaloty skrzypka. Urażony Wokulski przestaje ją odwiedzać. Pani Wąsowska podsuwa mu myśl, że był to odwet Izabeli za jego wizyty u Stawskiej. Wokulski pędzi z przeprosinami i wychodzi z domu Łęckich jako narzeczony Izabeli. Pani Stawska wyjeżdża z Warszawy. Baron wraca do żony i wynajmuje na nowo mieszkanie tym samym studentom. Prezesowa umiera, zostawiając 10 tyś. rubli Starskiemu. Wokulski z Izabelą, jej ojcem i panną Florentyną jadą do Paryża. W ostatniej chwili dołącza do nich pan Starski. W pociągu Wokulski jest mimowolnym świadkiem pieszczot swojej narzeczonej i jej kuzyna. Na najbliższej stacji wysiada, chce popełnić samobójstwo.

Podczas koncertu skrzypcowego Molinariego panna Izabela wpada w ekstazę, potem przychylnym okiem patrzy na zaloty skrzypka. Urażony Wokulski przestaje ją odwiedzać. Pani Wąsowska podsuwa mu myśl, że był to odwet Izabeli za jego wizyty u Stawskiej. Wokulski pędzi z przeprosinami i wychodzi z domu Łęckich jako narzeczony Izabeli. Pani Stawska wyjeżdża z Warszawy. Baron wraca do żony i wynajmuje na nowo mieszkanie tym samym studentom. Prezesowa umiera, zostawiając 10 tyś. rubli Starskiemu. Wokulski z Izabelą, jej ojcem i panną Florentyną jadą do Paryża. W ostatniej chwili dołącza do nich pan Starski. W pociągu Wokulski jest mimowolnym świadkiem pieszczot swojej narzeczonej i jej kuzyna. Na najbliższej stacji wysiada, chce popełnić samobójstwo.